Tebliğ değişikliği sonrası sanayiciler tedirgin
Ekonomi Bakanlığı’nın tebliği sanayi üretimini durdurma noktasına getirdi. Hammadde ithalatında fiziki olarak uygulanması mümkün olmayan bir denetim sisteminin getirilmesi öncelikle plastik sektörünü, ardından plastiği üretiminde kullanan ambalaj, otomotiv, inşaat, medikal sektörlerini olumsuz yönde etkiliyor. Yeni uygulama sadece spekülatörlere yaradı. İthal hammaddeler gümrüklerde takılınca elinde hammadde stoğu bulunan bazı firmalar da fiyatlarını yükseltmeye başladı.
Gürbulak’ta gümrüğü geçemeyen tırların oluşturduğu kuyruk İran kapısına kadar uzadı. Mersin gümrüğündeki yığılmalar ise artarak devam ediyor. Tebliğin 17 Şubat ve sonrası yüklemeleri kapsaması; özellikle yakın bölgelerden karayolu ile gelen hammaddeler gümrüklere ulaştıkça sorunu giderek büyütüyor. Gemi yoluyla gelen ürünler de İstanbul gibi Türkiye’nin diğer büyük gümrüklerine ulaştığında tıkanmanın boyutu da artacak.
Yeni Tebliğ’e göre ithalatçıların getirdikleri orijinal ürünün, orijinal olduğunu kanıtlaması isteniyor. Sonuç olarak; gümrüğe gelen hammaddelerden örnek alınması, akredite bir kuruluş tarafından orijinal olduğunun belgelenmesi ve daha sonra Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinden bu belge ile izin alınması gerekiyor.
Uluslararası akredite kuruluşlar; birçok çeşidi barındıran plastik hammaddeleri için böyle bir testin yapılması ve tutarlı sonuç alınmasının mümkün olmayacağını beyan ederken; uygunluk belgesi alınsa bile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinden iznin alınma sürecinin yaklaşık 30 günü bulacağı belirtiliyor.
Uygulama devam ettiği takdirde; geçerliliği sorgulanır akredite belge maliyetleri, ürünlerin gümrükte bekleme süresinden kaynaklanan ardiye maliyetleri ile plastik sektörünün 6 milyon ton ithalatı için ülke ekonomisinin kaybı yaklaşık 1 milyar TL’yi bulacaktır. Ancak iş bununla bitmiyor bu maliyete sektörlerin gecikmelerden dolayı yaşayacağı üretim kayıplarını da ilave ettiğimizde ortaya çıkan mali boyutu hesaplamak dahi mümkün değil.
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı Başkanı Yavuz Eroğlu konuyla ilgili yaptığı açıklamada “Plastik sektörü 2014 yılını üretimde yüzde 5,7 ihracatta ise yüzde 8,9’luk büyüme rakamları ile tamamladı. Sektörün ülke ekonomisi için yarattığı katma değer 14 milyar dolara ulaştı. Sektörün kilogram ihracat bedeli Türkiye’nin 2023 yılı için hedeflediği 3 doları aşarak 3,12 dolar oldu. Hatta plastik ambalajlarda bu rakam ortalama 3,34 dolar. Biz bu başarıyı daha da yukarılara çıkartmak için çalışırken sektörümüzün karşısına çıkan engellerle zorlanıyoruz. Son tebliği üretimimizi durma noktasına getirdi. Bizden ürün bekleyen otomotiv, ambalaj, inşaat ve medikal sektörlerinin de kısa dönemde olumsuz etkileyecek bu uygulamanın süratle düzeltilmesi gerekiyor” dedi.
Yavuz Eroğlu, “Bugün plastik sektörü olarak yılda yaklaşık 6 milyon ton hammadde ithalatı yapıyoruz. Bu da 300 bin konteyner ithalat demek. Sadece bu bile gümrüklerde ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinde yığılmaların boyutunu gösterebilir. Ayrıca atık malzemeler ile ilgili faaliyet gösteren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın herhangi bir çevre kirliliği yaratmayan orijinal bir malzeme ile ilgili görevlendirilmesi de düşündürücüdür. Önerimiz; sanayicilerimizin zaten her biri dev global şirketler olan petrokimya tesislerinden ithal ettikleri hammaddenin 1. sınıf hammadde olduğunu belgeleyen ihracatçı firma garantisinin gümrüklerde geçerli olmasıdır. Tebliğin bu önerimizi dikkate alarak yeniden düzenlenmesi için ilgili Bakanlıklarımızın çalışmalarını ve karar sürecinin hızlandırılması konusunda desteklerini bekliyoruz” dedi.
Tebliğ değişikliğinin getirdikleri ve çözüm önerilerini sanayiciler ile tartışmak üzere İKMİB İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin de 2 Mart Pazartesi günü bir toplantı gerçekleştireceği öğrenilirken, Ekonomi Bakanlığı’ndan bu hafta içerisinde plastik sanayicilerini tatmin edecek gelişmeler bekleniyor.
