Aşırı fiyat rekabeti, sektörün gelişmesini sağlayacak yatırımları engelliyor

İsmail Hakkı Hacıalioğlu / Kompozit Sanayicileri Derneği Genel Sekreteri

Dünya / Boru Eki – 28 Ocak 2019

Türkiye CTP boru sektörünün şu anda önemli sorunu DSİ kaynaklı sıkıntılardır. Özellikle 2018’in ikinci çeyreğinden itibaren DSİ ödemelerinin neredeyse tamamının askıya almasından ve mevcut projelerin durma noktasına gelmesinden kaynaklanan sorunlar, bu sene de güncelliğini koruyacak gibi görünüyor. Sektör olarak bir diğer gündemimizi ise mevcut kurulu kapasiteye yetecek kadar proje bulunmamasından dolayı yaşanan aşırı rekabet ve bunun neticesinde kurulu tesislerin fon yaratamaması sorunu oluşturuyor. Bu aşırı fiyat rekabeti sektörü gerçek anlamda zora sokuyor. Bölgesel bir güç olabilecek kapasiteye sahip olan şirketlerin gerçek anlamda sektörün gelişimi yönünde yapacakları yatırımları ve geliştirme çalışmalarını engelliyor. Şu anda dünya istatistikleriyle karşılaştırıldığında Türkiye’de üretim yapan mevcut kuruluşların küresel CTP boru fiyat ortalamalarının yaklaşık yüzde 30 ila yüzde 40 altında satış yapıyor. Bu fiyat erozyonu hem mevcut şirketlerin finansal yapılarını zayıflatıyor hem de sektörün geleceğiyle ilgili yapılması gereken pazarlama, tanıtım, iyileştirme ve nitelikli istihdam gibi konulardaki faaliyetlerin yapılmasını engelliyor. Bu yüzden sektörde faaliyet gösteren tüm kuruluşların bu konudaki hassasiyetlerini artırmaları gerekiyor.

Kompozitin özellikleri, sektörde CTP kullanımını artırıyor

Diğer yandan tüm taahhüt sektörünü baskı altında tutan ani kur değişimlerine karşın getirilecek çözümler de sektörün kısa vadedeki problemlerini telafi edebilecek. Bu konuda kurlarda oluşan dalgalanmalara karşın DSİ ihalelerinde fiyat farkı alınacak bir mekanizmanın oluşturulması hayati önem taşıyor. DSİ’nin doğrudan mal alım ihalelerine başlamasıyla birlikte, sektör üreticilerinin döviz açık pozisyon riskleri ciddi boyutlara ulaşacak. Dernek olarak bu konuda gerek DSİ nezdinde, gerekse üreticilerin kendi bünyelerinde alabilecekleri önlemler üzerinde çalışmlar yürütüyoruz.

Türkiye’de kompozit malzeme daha çok boru ve tank, taşımacılık ile yapı ve inşaat sektörlerinde kullanılıyor. Türkiye’de CTP boru sanayi, sektörde faaliyet gösteren yedi adet sürekli elyaf sarma teknolojisiyle üretim yapan, üç adet konvansiyonel kalıp üzerine sarım yapan ve bir adet de sürekli elyaf sarma ve santrifüj teknolojisini birlikte kullanan olmak üzere toplam 11 şirketten oluşuyor. Şu anda 18 adet sürekli elyaf sarma makinesinin mevcut olduğu Türkiye’de, kurulu kapasite diğer CTP boru üretimi yapan ülkelerle kıyaslandığında oldukça yüksek seviyede bulunuyor. Kompozit malzemenin kendine has özellikleri olan hafiflik, dayanım gücü, korozyon riski olmaması ve kolay montaj gibi faktörler, boru sektöründe CTP kullanımını her geçen gün artıyor. Özellikle deniz altı döşemeler ve 800 milimetre çap üzerindeki uygulamalarda 40 bar basınç değerine kadar CTP boru en makul çözümleri sunuyor.

Türkiye CTP boru sektöründeki mevcut iş hacminin yüzde 80’i iç piyasadan kaynaklanıyor. 2018 yılında gerek makro düzeyde yaşanan olumsuzluklar, gerekse DSİ özelindeki proje ve ödemelerdeki duraksamalar sebebiyle sektör, 2018 yılında yaklaşık yüzde 25 oranında daraldı.

Söz konusu dönemde, sektöre bir yeni oyuncu dahil oldu ve mevcut oyunculardan ikisi de kapasite artırımına gitti. Bu dönemde sektörde gerçekleşen yatırımların 20 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor. Bu sene ise özellikle iç piyasadaki mevcut dinamikleri dikkate alarak temkinli bir hazırlık yapan CTP boru sektörü, ihracat pazarlarına ağırlık vermeyi planlıyor ve sektörün bu yıla dair büyeme hedefi ise yüzde 5 seviyesinde bulunuyor.

Türkiye’de CTP boru sektörünün en önemli büyüme kaynağını DSİ’nin sulama projeleri ve bunlara bağlı isale hatları oluşturuyor. Ancak bu yıl söz konusu DSİ projelerinde kayda değer daralma yaşandı. Türkiye’de CTP boru sektöründe faaliyet gösteren üretici sayısı, üretim tesisi sayısı ve üretim miktarları dikkate alındığında Türkiye’deki CTP boru sektörünün küresel ölçekte önemli bir büyüklüğe ulaşmış durumda. Şu anda Türkiye’deki mevcut kurulu kapasite ülke ihtiyacının üzerinde bulunuyor. Bununla beraber Türkiye pazarı, gerek sulama ve gerekse içme suyu yatırımları açısından yakın coğrafyanın en büyük potansiyeline de sahip.